1. Η Βιβλιοθήκη του Γυμνασίου Δράμας

Το Γυμνάσιο Δράμας, όπως γνωρίζουμε, δεν έχει μέχρι σήμερα μια κατάλληλη και χρήσιμη βιβλιοθήκη για να δώσει στην σπουδάζουσα νεολαία τα εφόδια μιας γενικότερης μόρφωσης. Ο μαθητής που θέλει να επεκτείνει τις γνώσεις του πιο πέρα απ' αυτές που του παρέχουν τα σχολικά βιβλία ή επιθυμεί να λύσει τις απορίες του διαβάζοντας άγνωστα κείμενα, μπορεί να ικανοποιήσει τις παιδευτικές αυτές ανάγκες του όταν βρεθεί ανάμεσα σε μια αντιπροσωπευτική βιβλιοθήκη, όπου να υπάρχουν όλα τα κατάλληλα και ωφέλιμα βιβλία που του χρειάζονται. Η έλλειψη μιας τέτοιας βιβλιοθήκης, και μάλιστα σ' αυτά τα χρόνια που το βιβλίο αντιπροσωπεύει ένα σεβαστό χρηματικό ποσό, δημιούργησε πολλά προβλήματα στην αρτιότερη και πληρέστερη μόρφωση των μαθητών του Γυμνασίου. Για τον λόγο αυτόν ο σεβαστός Γυμνασιάρχης Δ. Τοπάλης, αντιλήφθηκε ενωρίς το κενό που υπήρχε στην μορφωτική διαπαιδαγώγηση των μαθητών του και έστρεψε αποκλειστικά τις ενέργειες του στη δημιουργία Βιβλιοθήκης. Και ιδού το αποτέλεσμα. Ίδρυσε την Βιβλιοθήκη του Γυμνασίου και την εφοδίασε με ένα μεγάλο μέρος από σημαντικά βιβλία, τα οποία έθεσε στη διάθεση της μαθητιώσας νεολαίας.

Προπολεμικά το Γυμνάσιο είχε αξιόλογη βιβλιοθήκη που ήταν και αναγνωστήριο. Η κατοχή και η επελθούσα διάλυση των υπηρεσιών και των ιδρυμάτων στην Δράμα, έφερε σαν αποτέλεσμα και την καταστροφή της Βιβλιοθήκης. Τα πολλά βιβλία της έχουν διαρπαγή από τους περιοίκους και άλλα έχουν καεί από τις αρχές κατοχής, ενώ πολλά επίσης έχουν μεταφερθεί στην Βουλγαρία. Ορισμένα από αυτά έχουν επιστραφεί με βάση την συναφθείσα συνθήκη ανακωχής. Τα βιβλία όμως που έχουν διαρπαγεί από τους περίοικους δεν έχουν επιστραφεί.... Και το πλέον φοβερό είναι ότι τα βιβλία αυτά καταστρέφονται στα χέρια των κατόχων, που αγνοούν την αξία τους, και μετατρέπονται σε χαρτοσακούλες και σε χαρτί περιτυλίγματος. Βέβαια τα βιβλία αυτά είτε όταν τα καταστρέφουν είτε όταν τα έχουν στα σπίτια τους, δεν έχουν καμία άξια και χρησιμότητα γι'αυτους, ενώ αν τα επιστρέψουν στη βιβλιοθήκη του Γυμνασίου, στην οποία άλλωστε και ανήκουν, αφενός μεν θα επιτελέσουν το καθήκον τους και θα είναι συνεπείς με τον νόμο και την συνείδηση τους, αφετέρου δε θα συντελέσουν με την χειρονομία τους αυτή στην ενίσχυση του αγαθοεργού σκοπού της μορφώσεως των παιδιών τους στο σημείο αυτό ερμηνεύουμε την παράκληση του σεβαστού μας Γυμνασιάρχη Τοπάλη προς τους κάτοικους της πόλεως μας , οι οποίοι κατέχουν τυχόν βιβλία της άλλοτε ανθούσας αυτής βιβλιοθήκης του γυμνασίου μας, να τα επιστρέψουν σ'αυτην και να είναι βέβαιοι πως η πράξη τους αυτή θα εκτιμηθεί ανάλογα από την κοινωνία, το γυμνάσιο και τους μαθητές της .

Οι νεοσυσταθείσα τώρα βιβλιοθήκη, απαύγασμα της θελήσεως και των πολύμηνων προσπαθειών του Γυμνασιάρχη και των καθηγητών του Γυμνασίου Δράμας, αποτελείται προς το παρόν από 200 τόμους βιβλίων, που αγοράστηκαν πρόσφατα και αντιπροσωπεύουν όλα τα είδη του γραπτού λόγου (ποίηση, διήγημα ιστορία κ.α ). Το αποτέλεσμα αυτό κρίνεται από τον ίδιο τον Γυμνασιάρχη αρκετά ικανοποιητικό. Πόσο ωφελούν τα βιβλία αυτά και πόσο κινούν τον ζήλο και την δίψα των νεαρών μαθητών φαίνεται από το γεγονός ότι συρρέουν κάθε μέρα ομαδικά στην αίθουσα του αναγνωστηρίου για να προλάβουν να πιάσουν έγκαιρα μια θέση σ'αυτην . Σε ένα και μοναδικό απόγευμα αντιληφθήκαμε ότι πάνω από 90 μαθητές προσήλθαν στο αναγνωστήριο προκείμενου να διαβάσουν βιβλία της Βιβλιοθήκης. Προς το παρόν χρησιμοποιείτε και μια αίθουσα του κάτω ορόφου, ως αναγνωστήριο σ'αυτην συγκεντρώνονται κάθε απόγευμα οι μαθητές και μελετούν συγγραφείς όλων των εποχών παλαιούς, νεότερους και σύγχρονους ακόμη. Πολλές φορές τους παρακολουθεί από κοντά ο Γυμνασιάρχης και τους δίνει τις ανάλογες οδηγίες, συμβουλές, και εξηγήσεις πάντοτε σαν καλός πνευματικός πατέρας των μαθητών του.

Οι προσπάθειες του σεβαστού Γυμνασιάρχη δεν εντοπίζονται μόνο στον τομέα αυτόν, αλλά επεκτείνονται και σε άλλους, όπως λ.χ. με δικές του ενέργειες αγοράσθηκε και ένα μηχάνημα, που λέγεται Επιδιασκόπιο, με το οποίο ο καθηγητής του μαθήματος θα προβάλει εικόνες για την καλύτερη κατανόηση της διδασκαλίας του από τους μαθητές."

5-10-47 με την πράξη 9 η σχολ. επιτροπή αποφασίζει "....επειδή η βιβλιοθήκη του Γυμνασίου ουδέν αξιόλογον βιβλίον διαθέτει σήμερον πλην της Εγκυκλοπαίδειας και του δίτομου Λεξικού Κωνσταντινίδου και όχι μόνον οι μαθηταί αλλά και οι καθηγηταί δεν δύνανται ευχερώς να προμηθευθώσι τοιαύτα και επειδή φρονεί ότι συμφώνως και με τις απόψεις του Γυμνασιάρχου δέον να αρχίση να λειτουργεί η βιβλιοθήκη όπως και κατά τους προπολεμικούς χρόνους αποφασίζει το ποσόν των 2.000.000 του προυπολογισμού να αυξηθή εις το ποσόν των 7.000.000 δρχ."

Την τετραετία 1948-51 η βιβλιοθήκη διαθέτει περίπου 700 βιβλία σχολικά και 550 εξωσχολικά. Παραχωρούνται κυρίως από: το Υπουργείο Παιδείας, την ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ του οίκου Ι. ΣΙΔΕΡΗ, τον κ. Φορμόζη διευθυντή της Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης Θες/νίκης (50 τόμοι) αλλά και από μεμονωμένους ιδιώτες. Μεταξύ άλλων υπάρχουν: 119βιβλία Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας,229 Ιστορικά, 183 Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, 93 Φιλοσοφίας, 117 Παιδαγωγικά, 28 Γλωσσολογίας, 6 Λεξικά κ.λ.π.

3-1-51 ο σύλλογος των καθηγητών διαπιστώνει "...ελλείψεις των μαθητών εις τα Νέα Ελληνικά λόγω ελλείψεως διδακτικού προσωπικού και μειώσεως των ωρών διδασκαλίας..." αποδίδει δε "..συν τοις αλλοίς εις το οικογενειακόν περιβάλον εν ώ επικρατεί γλωσσική αταξία δεδομένου ότι οι οικείοι των περισσοτέρων μαθητών λαλούσιν παραφθαρμένην Ελληνικήν γλώσσαν, πλείστοι δε και την Τουρκικήν..". Αποφασίζει λοιπόν η βιβλιοθήκη - αναγνωστήριο να παραμένει ανοικτή για τους μαθητές και τις απογευματινές ώρες προκειμένου οι μαθητές να έρθουν σε επαφή με την Ελληνική Λογοτεχνία.

Το 1954, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο υπάρχουν 2614 τόμοι

Το 1958 βρίσκουμε εκτός των άλλων 26 βιβλία μεταφρασμένα από ξένη γλώσσα, 270 θετικών επιστημών, 130 ξενόγλωσσα από την Αμερικάνικη Αποστολή, 729 περιοδικά, 379 εκδόσεις της σειράς OXFORD,12 τόμους Εκπαιδευτικής Νομοθεσίας.

Από το 1963-64 δεν ξαναεμφανίζονται στην βιβλιοθήκη τα βιβλία του οργανισμού αφού με απόφαση της κυβέρνησης μοιράζονται δωρεάν.

Και ενώ η διαδικασία εμπλουτισμού της βιβλιοθήκης συνεχίζεται για τρίτη δεκαετία θα υποστεί σοβαρό πλήγμα από την 21-4-1967 και πέρα, αφού η δικτατορία θα επιβάλει εγγράφως απαγορεύσεις και καταστροφές βιβλίων.² Με το έγγραφο αυτό "εκκαθαρίζονται" 113 βιβλία Ιστορικά, 19 Φιλοσοφικά, 6 Εγκυκλοπαίδειες, 2 Γλωσσικά, 62 Μαρξιστικά, 36 Κομματικά, 184 Λογοτεχνικά, 12 Πολιτικά, 72 εκδιδόμενα στο εξωτερικό, 58 Φιλοκινεζικά, 59 διάφορα, 10 Περιοδικά, 14 έντυπα οργανώσεων, 63 Εφημερίδες, 7 έντυπα Αντιηγετικά κ.λ.π.

Ένα δεύτερο κτύπημα για την ιστορική βιβλιοθήκη είναι η κατάργηση τη αυτόνομης αίθουσας για την κάλυψη αναγκών σε αίθουσες διδασκαλίας. Έτσι τα βιβλία διασκορπίζονται σε βιβλιοθήκες διαφόρων γραφείων και στοιβάζονται ακόμη και σε χαρτοκιβώτια. Σαν δανειστική παρά τις προσπάθειες μεμονωμένων εκπαιδευτικών σχεδόν παύει να λειτουργεί. Από το 1970 το εξατάξιο γυμνάσιο μετατρέπεται σε τριτάξιο Γυμνάσιο και τριτάξιο Λύκειο. Ως εκ τούτου τα βιβλία μοιράζονται στα 2 σχολεία. Ο κύριος όγκος των περίπου 2000 βιβλίων του λυκείου βρίσκονται στο γραφείο καθηγητών και σε ένα μικρό γραφείο του 1ου ορόφου. Παρ' όλα αυτά η βιβλιοθήκη εξακολουθεί να εμπλουτίζεται με χρήματα του σχολείου και του συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων.

Από το 1999 λειτουργεί οργανωμένη αίθουσα βιβλιοθήκης στο ισόγειο στη Δυτική πτέρυγα με 6000 καινούργια βιβλία, 2 υπολογιστές, φωτοτυπικό μηχάνημα σύγχρονο στερεοφωνικό συγκρότημα, τηλεόραση, video κ.λ.π. Εγκαταστάθηκε σε αίθουσα του σχολείου στα πλαίσια Ευρωπαϊκού προγράμματος κατασκευής 500 σχολ. βιβλιοθηκών στην Ελλάδα. Υπεύθυνος ορίστηκε ο καθηγητής κ. Βασιλειάδης Ηλίας. Από τον Μαϊο του 2003 λειτουργεί καινούργια αυτόνομη βιβλιοθήκη σε "διώροφο κτίριο"  που θα κατασκευάσθηκε στον αύλιο χώρο με χρήματα της Περιφέρειας και της Νομαρχίας Δραμας.

1 ΔΡΑΜΙΝΑ ΧΡΟΝΙΚΑ σελ.211

2 2ον Ε.Γραφείον: "Εχομεν την τιμήν να διαβιβάσωμεν συννημένως κατάστασιν εμφαίνουσα τα Κομμουνιστικά ή Φιλοκομμουνιστικά και επικίνδυνα δια το ήθος της νεότητος βιβλία, συγγράματα, και εντύπους διατριβάς πός διευκόλυνσιν του έργου της εκκαθαρίσεως των σχολικών βιβλιοθηκών